Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı ve İSG Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, Gebze’de aynı aileden dört kişinin hayatını kaybettiği bina çökmesini değerlendirerek, benzer vakaların Türkiye’de “alışılmış bir trajediye” dönüştüğünü dile getirdi.
Bingöl konu ile ilgili olarak yaptığı açıklamada geçmişte Konya’da yaşanan olayları da hatırlatarak, binaların ruhsatlı projelere göre inşa edilmesine rağmen bilimsel ve teknik gereklerin ihlali halinde bu tür faciaların yaşanabildiğini belirtti.
Konu ile ilgil olarak yaptığı açıklamada söz konusu çökmelerin en kritik sebeplerinden bir tanesinin “kolon kesilmesi” olduğuna değinen Bingöl, zemin kattaki kullanım alanını genişletmek için bazı yapılarda kolonların devre dışı bırakıldığına tanık olduklarını belirtti.
Açıklamasında bu tür müdahalelerin binanın taşıyıcı sistemini zayıflattığını ve küçük sarsıntılar ya da zemin hareketleriyle bile bina mukavemetinin kaybolup çökme yaşanabileceğini ifade eden Bingöl, “Somut olay için kesin konuşmak erken; ancak ön bulgu olarak kolon kesilmesi şüphesi akla geliyor” diye konuştu.
Yaptığı açıklamada denetim süreçlerindeki eksikliklere de değinen Bingöl, personel yetersizliği, kontrol sonrasında yapılan usulsüz değişiklikler ve yönetmeliklere aykırı müdahalelerin yaygın sorunlar olduğunu kaydetti.
Örneğin yangın yönetmeliğinin öngördüğü iki kaçış yolundan birinin sonradan kapatılmasının “ölümcül ihmal” olduğunu belirten Bingöl, savcılık soruşturmasının tüm ihmalleri aydınlatacağını, asıl sorumlunun inceleme sonucu ortaya çıkacağını dile getirdi.
“Bina eskiliği”nin tek başına çökme gerekçesi olamayacağını kaydeden Bingöl, Ayasofya ve Sultanahmet gibi tarihî yapıların hâlâ ayakta olduğuna atıf yaparak, sorunların standart dışı yapım ve sonradan taşıyıcı sisteme yapılan müdahalelerden kaynaklandığını belirtti.
Yurttaşları yapısal uyarı işaretlerine karşı dikkatli olmaya çağıran Bingöl, özellikle genişleyen çatlakların ciddiye alınması gerektiğini kaydederek, şunları söyledi: “Bir çatlağa el veya parmak giriyorsa bina risklidir; derhal boşaltılmalı.
Ufak çatlaklarda bile beklemek risk taşır. ” Paylaşılan detaylara göre açıklamasında ayrıca belediyeler aracılığıyla karot testi yaptırılarak beton dayanımının ölçülmesi gerektiğini kaydeden Bingöl, C25 ve üzeri dayanımın hedeflendiğini, 1990’lar öncesi yapılarda düşük sonuçların sık görüldüğünü belirtti.
Söz konusu testten geçemeyen binalar için boşaltma kararı verildiğini, ancak barınma kaygısı nedeniyle vatandaşların başvuru yapmaktan çekinebildiğini de ekledi.
Bingöl, kentsel dönüşümün hızlandırılması, denetim kapasitesinin güçlendirilmesi ve taşıyıcı sistemlere yönelik her türlü izinsiz müdahaleye karşı sıfır tolerans yaklaşımının benimsenmesi gerektiğini belirterek, “Hiçbir bina durup dururken çökmez; ihmal vardır, ama ihmalin kimde olduğu ancak teknik ve adli incelemelerle netleşir” mesajını verdi.
.