Türkiye’de miras davaları, özellikle de halk arasında “mirastan mal kaçırma davası” olarak bilinen muris muvazaası davaları belirgin şekilde artıyor. Adalet Bakanlığı tarafından açıklanan resmi verilere göre, 2020–2024 yılları arasında tapu iptali ve tescil davalarında yaklaşık yüzde 50 artış yaşanırken, bu yükselişte en büyük payın miras uyuşmazlıklarına ait olduğu belirtiliyor.
Avukat Seda Yılmaz, bu tabloyu değerlendirirken, artık insanların miras haklarını aramaktan çekinmediğini vurguluyor. YÜKSEK KONUT FİYATLARI MİRAS KAVGASINI KÖRÜKLÜYOR Yılmaz’a göre, davalardaki artışın arkasında hem ekonomik hem de sosyolojik nedenler var.
Özellikle gayrimenkul piyasasındaki sert fiyat artışları başı çekiyor: “Gayrimenkullerin aşırı değerlenmesi en önemli etken. Mirasçılar artık bu tür devirlere göz yummak istemiyor.
Vergiden kaçınmak amacıyla yapılan bazı işlemler de muvazaalı devirlere zemin hazırlıyor. Ama bence en kritik nokta, toplumdaki değişim. İnsanlar hukuki kavramları daha iyi biliyor, bilgiye daha kolay erişiyor ve eskisi kadar ‘ayıp olur’ baskısıyla hareket etmiyor.
Hak arama kültürü güçleniyor. ” TAPU İPTALİ DAVALARI EN UZUN SÜREN DOSYALAR ARASINDA Yılmaz konu ile ilgili olarak yaptığı açıklamada Türkiye’de tapu iptali ve tescil davalarının ortalama 500 günle en uzun süren dava türleri arasında yer aldığını söylüyor.
Sürecin hem teknik hem de delil toplama açısından oldukça yıpratıcı olabildiğini belirten Yılmaz şunları söyledi: “Bilirkişi raporlarındaki eksiklikler, teknik değerlendirmelerin yeniden yapılması, ‘ölünceye kadar bakma sözleşmesi’ gibi karmaşık hukuki işlemler süreci uzatıyor.
Muvazaa iddiasında, tanık anlatımlarından banka hareketlerine kadar her ayrıntı büyük önem taşıyor. Bu da davayı hem zaman hem emek açısından zorlaştırıyor. ” EN YAYGIN SENARYO SATIŞ GİBİ GÖSTERİLEN BAĞIŞ Muris muvazaası davalarında en sık karşılaşılan yöntemin “satış görünümündeki bağış” olduğunu anlatan Yılmaz, örnek bir senaryo üzerinden durumu şöyle açıklıyor: “Birçok mirasçı, malların kaçırıldığını tesadüfen öğreniyor.
Örneğin kişi, vefat eden anne ya da babasının tapu kayıtlarını incelerken, aile evinin çok düşük bir bedelle kardeşine ‘satıldığını’ fark ediyor. Resmiyette işlem satış görünse de mahkeme, gerçekte bir bağış yapılıp yapılmadığını araştırıyor.
Satış bedeli hiç ödenmemişse, ya da hesaba giren para kısa süre içinde geri çekilmişse, bu durum muvazaaya güçlü bir işaret sayılabiliyor. ” BAŞARI İHTİMALİ YÜKSEK AMA UZMAN DESTEĞİ ŞART Yılmaz, muris muvazaası davalarında başarı oranının oldukça yüksek olduğunu, ancak bunun doğru strateji ve güçlü delille mümkün olabildiğini vurguluyor: “Tapu iptali sağlandığında, davayı açan mirasçı taşınmazdan miras payı oranında hakkını alabiliyor.
Tenkis davası yoluna gidildiğinde ise saklı pay korunuyor. Fakat her dosya kendine özgü; bu nedenle etkili bir hukuki destek almak çok önemli. Mirasçıların murisin tüm mal varlığını, borçlarını ve önceki devirleri ayrıntılı biçimde araştırması, haklarını netleştirmesi gerekiyor.
” Sonuç olarak, yükselen gayrimenkul değerleri, artan hukuki farkındalık ve değişen toplumsal algılar, miras uyuşmazlıklarını daha görünür ve yargıya taşınır hale getiriyor.
Uzmanlara göre, bu alanda hak aramak isteyen mirasçıların, sürecin uzunluğunu ve teknik zorluklarını gözeterek profesyonel destekle hareket etmesi büyük önem taşıyor.