Konut piyasasındaki kiralık konut sorunu ülkenin gündeminden düşmüyor. Konut fiyatlarının fahiş rakamlara ulaşması ile kiralık konuta olan talebin artması barınma krizini de beraberinde getirdi.
Özellikle büyükşehirlerde asgari ücreti geçen kira bedelleri vatandaşın cebini yakıyor. Hem kiraların hem de konut fiyatlarının rekor seviyelere ulaştığı şu günlerde ekonomist Tunç Şatıroğlu'ndan kiralık konut sorununa çözüm önerisi geldi.
Şatıroğlu, sosyal medya hesabı X'ten kiralık konut sorununun nasıl çözüleceğini tek tek açıkladı. İşte Tunç Şatıroğlu'ndan kiralık konut sorununu çözmek için öneriler.
Tunç Şatıroğlu @TuncSatiroglu ''Kiralık konut sorununu çözmek için önerilerim: Öncelikle yatırım amaçlı konut alıp kiraya vermek cazip hale getirilmeli.
Bu sayede daha çok konut üretilebilir ve mevcut boş tutulan konutlar da kiraya verilerek arz hızlı bir şekilde artırılabilir. Konut yatırımı nasıl cazip olur? Mahkeme, arabulucu, istinaf vb kafa karışıtırıcı süreçler bir kenara bırakılıp Maksimum Anahtarı Geri Alma Süresi kavramı üzerinden ilerlenmelidir.
Maksimum Anahtarı Geri Alma Süresi 5 yıl olursa o zaman konutu kiraya vermek cazip olur. Boş tutmak isteyen yine tutar ama bu sürenin 5 yıla inmiş olması sırf Maksimum Anahtarı Geri Alma süresi 14 yıl olduğu için konutunu boş tutanların büyük kısmını koutunu kiraya vermeye ikna etmek için yeterli olur.
Kira kontratının yenilenme süresi, arabulucu, mahkeme, istinaf ve icra süreçlerinin toplamının 5 yılı geçmeyeceği şekilde yeniden belirlenmelidir. Eğer yasal süreçler örneğin bir yıla indirilebiliyorsa kontrat ilk yıldan sonra 3 yıl daha yenilebilmeli.
Yani 4 yıl sonra tahliye için yasal süreç başlatılabilmeli ve bu bir yıldan uzun olmamalı. Eğer yasal süreçler 4 yıldan aşağı indirilemiyorsa o zaman kontrat bir yılla sınırlanmalıdır.
Bu durumda yasal süreçlerde sadeleşme ve hızlandırma gerekliliği açıktır. Kira kontratında kira artışı mahkenin ortalama fiyatları açıkla kararına uymayan TÜİK'in hesapladığı ortalama enflasyon oranına göre değil eğer taraflar kendi rızalarıyla tercih edecek olurlarsa İTO dönem sonu yıllık enflasyon oranına göre belirlenebilmelidir.
Kira artış oranın geçmişte bir değil iki defa yaşandığı gibi TÜİK ortalama enflasyonu veya İTO dönem sonu yıllık enflasyonu oranlarının haricinde bir oranla belirlenemeyeceği yasal olarak güvence altına alınmalı yani bir daha %25 dayatması gibi şeylerin olmasının önü net olarak kesilmelidir.
Böyle bir güvencenin olmaması projenin başarıya ulaşması önünde en büyük engeldir. Vergi ve harçlar konut yatırımını cazip kılacak şekilde yeniden ele alınmalı.
Fahiş emlak vergisi artışları, ikinci konuttan başlayarak artan oranda vergi alınması gibi servet düşmanı uygulamaların kiralık konut sorunun çözümünü daha da zorlaştıracağının bilinciyle vergi ve harçlar belirlenmelidir.
Bunlar yapılacak olursa öncelikle boş tutulan konutların öneml bir kısmının piyasaya sürülmesiyle hemen bir rahatlama görülecektir. Konut yatırımı cazip hale geleceği için inşaatlar da artacak ve iki yıl içinde kiralık konut arzı geçmişe göre daha hızlı artmaya başlayacaktır.
Alın siz çözüm önerisi. ''.